W artykule, odpowiemy sobie, w przyswajalny przystępny sposób jakich podstawowych zagadnień powinien nauczyć się przyszły grafik komputerowy.

Ta teoria pozwoli zrozumieć podstawy, pozwoli też na to aby dość sprawnie wejść w świat nowego słownictwa jak Złota Liczba, Złoty Podział, RGB, CMYK, Raster, Wektor, Spady, Kompozycja i tak dalej.

Przejdźmy więc do konkretnych zagadnień:

Podstawy teoretyczne projektowania grafiki komputerowej

• Rodzaje grafiki:
  • Grafika wektorowa: obrazy zbudowane z kształtów geometrycznych (np. Adobe Illustrator), idealne do skalowania.
  • Grafika rastrowa: obrazy zbudowane z pikseli (np. Adobe Photoshop), stosowane w fotografii.
• Oprogramowanie graficzne:
  • Programy do grafiki wektorowej: CorelDRAW, Adobe Illustrator.
  • Programy do grafiki rastrowej: Adobe Photoshop, GIMP.
• Elementy interfejsów programów:
  • Menu, panele narzędziowe, warstwy, ustawienia kolorów.
• Sprzęt wspomagający:
  • Tablety graficzne, monitory graficzne, drukarki fotograficzne.
• Kompozycja obrazu:
  • Rodzaje kompozycji:
    • Centralna: Element główny znajduje się w centrum obrazu, co przyciąga uwagę widza i nadaje kompozycji statyczny charakter. Idealne dla portretów i prostych scen.
    • Asymetryczna: Elementy są rozmieszczone nierównomiernie, co tworzy dynamiczny efekt wizualny. Stosowana w nowoczesnych projektach, gdzie kontrast i balans wizualny są kluczowe.
    • Diagonalna: Kompozycja oparta na liniach ukośnych, co wprowadza ruch i dramatyzm do obrazu. Popularna w fotografii krajobrazowej i grafice reklamowej.
  • Zasady:
    • Złoty podział: Klasyczna zasada podziału przestrzeni, w której kluczowe elementy kompozycji są umieszczane w proporcjach bliskich 1:1.618. Nadaje obrazowi harmonię i estetykę.
    • Perspektywa: Technika nadawania obrazowi głębi poprzez manipulację rozmiarami i rozmieszczeniem obiektów. Może być jedno-, dwu- lub wielopunktowa.
    • Orientacja pionowa i pozioma: Określenie układu obrazu (pionowy lub poziomy) w zależności od jego przeznaczenia, np. plakaty zazwyczaj są pionowe, a panoramy poziome.
• Typografia:
  • Czcionki:
    • Szeryfowe: Posiadają małe „wąsy” na końcach liter, co nadaje im klasyczny wygląd. Są idealne do dłuższych tekstów, takich jak książki, ponieważ poprawiają czytelność.
    • Bezszeryfowe: Proste, bez dodatkowych ozdobników na końcach liter. Stosowane w nowoczesnych projektach graficznych, szczególnie w cyfrowych, np. w aplikacjach czy stronach internetowych.
    • Ozdobne: Dekoracyjne czcionki stosowane w nagłówkach, zaproszeniach lub projektach wymagających unikalnego wyglądu. Należy używać ich oszczędnie, aby nie przytłoczyć projektu.
  • Formatowanie tekstu:
    • Odstępy: Przestrzeń pomiędzy literami (tracking) lub pomiędzy wierszami tekstu. Wpływa na czytelność i estetykę.
    • Interlinia: Odległość między wierszami tekstu. Większa interlinia zwiększa przejrzystość w dłuższych akapitach.
    • Kerning: Regulacja odstępów między poszczególnymi parami liter. Umożliwia wyrównanie wizualne liter, szczególnie w logotypach i nagłówkach.
• Teoria kolorów:
  • Kolory podstawowe:
    • RGB (czerwony, zielony, niebieski): Stosowane w wyświetlaczach elektronicznych (monitory, telewizory). Kolory te mieszają się w sposób addytywny, tworząc światło białe.
    • CMYK (cyjan, magenta, żółty, czarny): Używane w druku. Kolory mieszają się subtraktywnie, pochłaniając światło i tworząc czerń.
  • Mieszanie barw:
    • Addytywne: Polega na dodawaniu barw światła (RGB), stosowane w technologii ekranów.
    • Subtraktywne: Dotyczy mieszania barw pigmentów (CMYK), gdzie łączenie kolorów powoduje ich przyciemnienie.
  • Profile kolorystyczne:
    • sRGB: Standardowy profil używany w większości monitorów i stron internetowych.
    • Adobe RGB: Szeroka gama kolorów, używana w profesjonalnej fotografii i projektach graficznych.
    • CMYK: Profil stosowany w druku, wymagający precyzyjnego odwzorowania barw.
  • Znaczenie doboru barw:
    • Psychologia koloru: Barwy mają bezpośredni wpływ na emocje i zachowania odbiorców. Na przykład czerwony jest kojarzony z energią, pasją i niebezpieczeństwem, co czyni go skutecznym w reklamach promujących wyprzedaże. Niebieski natomiast budzi zaufanie i spokój, dlatego jest często wykorzystywany przez banki i firmy technologiczne.
    • Spójność wizualna: Dobór odpowiednich kolorów jest kluczowy w budowaniu rozpoznawalnej identyfikacji wizualnej marki. Użycie jednolitej palety kolorów w logo, materiałach reklamowych i na stronie internetowej zwiększa zapamiętywalność marki i wzmacnia jej profesjonalny wizerunek.
    • Znaczenie kulturowe: Kolory mogą mieć różne znaczenie w zależności od kultury. Na przykład biały symbolizuje czystość w kulturze zachodniej, ale może oznaczać żałobę w niektórych krajach azjatyckich. Przy projektach międzynarodowych należy uwzględnić te różnice.
    • Kontrast i czytelność: Kolory powinny być dobierane w taki sposób, aby tekst i elementy graficzne były czytelne na różnych tłach. Kontrast między tekstem a tłem jest kluczowy w projektowaniu stron internetowych i materiałów drukowanych.
    • Zastosowanie w różnych mediach: Kolory wyświetlane na ekranie (RGB) mogą różnić się od tych w druku (CMYK). Projektant musi zadbać o odpowiednie odwzorowanie barw w zależności od medium.
• Formy publikacji projektów:
  • Elektroniczne: strony WWW, prezentacje multimedialne.
  • Drukowane: ulotki, wizytówki, plakaty.
• Aspekty techniczne:
  • Format plików: JPEG, PNG, SVG, PDF.
  • Rozdzielczość: 72 dpi (ekran), 300 dpi (druk).
  • Tryby kolorystyczne: RGB (cyfrowe), CMYK (druk).

2. Analiza wymagań zleceniodawcy

• Zrozumienie celów projektu:
  • Określenie, jakie zadanie ma spełniać projekt (np. promocja produktu, budowanie wizerunku marki, informowanie).
  • Analiza grupy docelowej: wiek, zainteresowania, potrzeby odbiorców. Na tej podstawie dostosowuje się styl wizualny i komunikacyjny projektu.
  • Ustalenie kluczowych elementów wizualnych, takich jak kolorystyka, typografia, kompozycja.
• Dobór odpowiednich technik, narzędzi i formatów plików:
  • Wybór programów graficznych (np. Adobe Photoshop dla edycji obrazów rastrowych, Adobe Illustrator dla projektów wektorowych).
  • Dostosowanie parametrów technicznych (rozdzielczość, tryb kolorów) do medium, w którym projekt będzie wykorzystywany (np. druk, strona internetowa).
  • Ustalenie formatu plików zgodnie z wymaganiami (np. PDF ze spadami do druku, PNG dla grafiki online).
• Przygotowanie koncepcji odpowiadającej oczekiwaniom klienta:
  • Tworzenie wstępnych szkiców lub prototypów projektu.
  • Prezentacja kilku propozycji zleceniodawcy, uwzględniająca różne podejścia wizualne.
  • Uwzględnienie poprawek zgłoszonych przez klienta i dopracowanie projektu na ich podstawie.

3. Pozyskiwanie materiałów graficznych

• źródła zasobów:
  • Darmowe: Unsplash, Freepik, Pixabay.
  • Płatne: Adobe Stock, Shutterstock.
• Prawa autorskie:
  • Licencje Creative Commons.
  • Przenoszenie praw autorskich zgodnie z ustawą o prawie autorskim.
• Materiały od klienta:
  • Weryfikacja jakości (rozdzielczość, formaty).

4. Tworzenie projektów

• Planowanie layoutu:
  • Format: Określenie wymiarów projektu (np. A4, A5, niestandardowe) i jego orientacji (pionowa lub pozioma) w zależności od przeznaczenia.
  • Marginesy i spady: Marginesy zapewniają przestrzeń ochronną wokół tekstu i grafiki, natomiast spady to dodatkowe obszary poza granicami projektu, które są niezbędne w druku, aby uniknąć białych krawędzi po przycięciu.
  • Przestrzeń kolorów: Wybór odpowiedniego trybu kolorów (RGB dla projektów cyfrowych, CMYK dla projektów drukowanych) zapewnia poprawne odwzorowanie barw w końcowym medium.
• Praca z grafiką:
  • Retusz: Usuwanie niedoskonałości z obrazów, takie jak plamy, zarysowania czy niepożądane obiekty, przy użyciu narzędzi takich jak „Clone Stamp” czy „Spot Healing Brush” w Photoshopie.
  • Kadrowanie: Przycinanie obrazów w celu dopasowania ich do układu projektu lub podkreślenia kluczowych elementów kompozycji.
  • Poprawa jakości: Dostosowanie parametrów obrazu, takich jak jasność, kontrast, nasycenie kolorów czy ostrość, aby zapewnić lepszą jakość wizualną.
  • Tworzenie elementów wektorowych: Projektowanie ikon, logo, piktogramów w programach takich jak Adobe Illustrator, gdzie grafika jest skalowalna bez utraty jakości.
  • Tworzenie elementów rastrowych: Edycja zdjęć, tworzenie tekstur i innych elementów bitmapowych, które są bardziej szczegółowe, ale zależne od rozdzielczości.
• Praca z tekstem:
  • Formatowanie: Ustalanie wielkości czcionki, interlinii, odstępów między literami (kerning) i wierszami (leading), co wpływa na czytelność i estetykę projektu.
  • Tekst ozdobny: Wykorzystanie dekoracyjnych fontów do nagłówków lub specjalnych sekcji, aby przyciągnąć uwagę.
  • Tekst akapitowy: Dostosowanie bloków tekstu w sposób czytelny i estetyczny, z zachowaniem odpowiednich marginesów i justowania.

5. Przygotowanie do publikacji

• Sprawdzanie projektu:
  • Poprawność techniczna (spady, marginesy, formaty).
  • Zgodność z wymaganiami klienta.
• Eksport plików:
  • Format finalny: PDF do druku, PNG/JPEG do publikacji cyfrowej.
• Przekazanie plików:
  • Udostępnianie przez chmurę (Google Drive, WeTransfer).

Przykładowe pytania, na które warto znać odpowiedź:

1. Wymień różnice między grafiką wektorową a rastrową.
   • Grafika wektorowa jest zbudowana z kształtów geometrycznych (linie, krzywe, wielokąty) i jest nieskończenie skalowalna bez utraty jakości. Grafika rastrowa składa się z pikseli i jest zależna od rozdzielczości, co może powodować utratę jakości przy powiększaniu.
2. Opisz zasadę złotego podziału w kompozycji.
   • Zasada złotego podziału opiera się na proporcji 1:1.618, co tworzy harmonijny układ elementów. W praktyce polega na rozmieszczaniu kluczowych elementów w punktach przecięcia linii podziału, co poprawia estetykę projektu.
3. Jakie formaty plików są zalecane do druku i dlaczego?
   • PDF: Zapewnia zgodność z wymaganiami drukarni (np. spady, tryb CMYK).
   • TIFF: Bezstratna kompresja i wysoka jakość obrazu.
   • EPS: Używany do grafiki wektorowej, idealny dla logotypów i ilustracji.
4. Wyjaśnij różnicę między trybem kolorów RGB a CMYK.
   • RGB (czerwony, zielony, niebieski) jest stosowany w urządzeniach elektronicznych (np. monitory) i polega na addytywnym mieszaniu barw. CMYK (cyjan, magenta, żółty, czarny) jest używany w druku, gdzie kolory mieszają się subtraktywnie.
5. Jakie są podstawowe techniki druku?
   • Druk offsetowy: Idealny do dużych nakładów, wysoka jakość i niski koszt jednostkowy.
   • Druk cyfrowy: Odpowiedni do małych nakładów, szybki czas realizacji.
   • Sitodruk: Używany do nadruków na tkaninach i innych powierzchniach.
   • Termonadruk: Stosowany w personalizowanych produktach, takich jak kubki czy koszulki.

Te podstawy można oczywiście rozwijać, dodawać na przykład szerszą klasyfikację programów graficznych (jest ich na prawdę sporo). Można posłużyć się też przykładami graficznymi, jednak to, co zostało tutaj „w pigułce” ujęte, pomaga przejść przez teorię  do praktyki 🙂